L'essance Week # 21 "Amber"

Cumartesi, Ocak 25, 2014

Serinin ilk notası olan Civet ile ilgili yazımı aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz:

Civet ile ilgili ilginç bir yazıdan sonra onun kadar ilginç başka bir kokuya geçiyoruz. Bu hafta hayvansı notalara, Amber ile devam edeceğiz. Amber ismi size yabancı gelmiyor biliyorum hatta bazılarınız koklamış bile olabilirsiniz. Amber aslında çoğumuzun fark etmeden kokladığı bir koku çünkü birçok parfümün içinde alt nota olarak yer alıyor.

Amber’in hikayesi ise oldukça ilginç;

Ambergris ingilizlerin spermwhale dediği - türkçeye kaşelot veya ispermeçet balinası olarak yerleşmiş – bir balinadan elde ediliyor. Moby Dick’deki balina dersem gözünüzde bir resim canlanacaktır. Ambergris’yi sarı amber -kehribahar - ile karıştırmamak lazım bu bahsedeceğimiz amber çok daha ilginç!

Spermwhale sert kabuklu deniz hayvanlarını sindirebilmek için bir madde salgılıyor. Sindirim bittikten sonra balina bazen dışkı çoğu kezde ağızdan kalan artıkları atıyor. Bu artıklar suyun içinde ve güneşin altında aylarca hatta yıllarca dolaşıyorlar.
İlk karaya vurduklarında renkleri açılmış oluyor. 15 gr- 50 kg ağırlığında olabiliyorlar. Karada oksidasyon ve fotodegredasyon gibi reaksiyonlara girip yapısal değişikliğe uğruyorlar. Sonuç olarak mumlu kıtır bir yapıya ulaşıyorlar. Şahsen nefis bir kokusu var. Denizimsi, balzamiğimsi diye tabir edilebilir aynı zamanda çok kalıcıdır.

Maalesef çok seyrek bulunur. Bu sebeple Amerikada deniz canlılarını koruma yasası çerçevesine girmiştir. Az balina kalması sebebiyle ambergris fiyatlarıda tavan yapmıştır. Örneğin 2000’li yılların başında 1gr amber 10 $’a satılıyordu.

Amber parfümlerde hem baz nota olarak hem de fiksatör(sabitleyici) olarak kullanılır. Az kullanılırsa ozonic-aquatik bir hava verirken çok kullanılması oryantel -tatlı- bir hava verir. Kalıcılığı net bir şekilde arttırır. Kullanımı çok yaygındır!!! Denizde kalma süresi arttıkça koku daha fazla oturur. Gri renkli olanı daha değerlidir.

Tarihte Amber;
  • Osmanlı mutfağında aroma vermesi için tatlılara atılıyordu.
  • Marie-Antoinette sıcak çikolatasına amber rendelenmezse içmezmiş.
  • Odalara koyulan amberin ısıtılırak, odanın güzel kokması sağlanırmış.



Bu iki paragrafda kimya meraklılarına gelsin:

Ambergris saf alkolde ısıtılarak Ambrein elde edilir, sonra solüsyon soğumaya bırakılır. Ambrein neredeyse kokusuzdur fakat oksidasyonla ayrışırsa Ambergris’nin temel kokusunu oluşturan Ambroxan ve Ambrinol elde edilir.

Fiyatlar arttığından dolayı parfüm endüstrisi cevap olarak Ambrox adı verilen yapay bir yedek üretti. Bir çok bitkide yer alan cis-abienol molekülünden 5 adımda elde edilen Ambrox’un fiyatı doğal amber’e göre oldukça düşük.

Ambroxan:




You Might Also Like

0 yorum

Blog Archive

Bumerang

Bumerang - Yazarkafe

yazar cafe

Bumerang - Yazarkafe